Rodzaje form prawnych działalności gospodarczej

2017-03-01 Pierwszym krokiem przy zakładaniu własnej firmy jest wybór formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Forma prawna firmy ma ogromny wpływ na koszty jej założenia, dalszego prowadzenia, czas oczekiwania na rejestrację, wysokość opodatkowania i składek ZUS, a także na rodzaj odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstwa.

Jednoosobowa działalność gospodarcza

To działalność, którą najczęściej wybierają polscy przedsiębiorcy. Taką firmę możesz założyć bezpłatnie w ciągu jednego dnia. Wystarczy wypełnić wniosek zgłoszeniowy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) www.prod.ceidg.gov.pl. Za pośrednictwem tego formularza zgłoszeniowego zgłosisz Twoją firmę do Urzędu Skarbowego, ZUS lub KRUS oraz do Głównego Urzędu Statystycznego.

Jednoosobowa działalność gospodarcza to rozwiązanie przeznaczone na początek dla małego przedsiębiorstwa z jednym właścicielem.

Właściciele firm jednoosobowych opodatkowani są zazwyczaj na zasadach ogólnych według skali podatkowej (18% i 32%) lub rozliczają się w oparciu o podatek podatkiem liniowy (19%). Rzadziej zgłaszają się na ryczałt ewidencjonowany lub kartę podatkową.

Ten rodzaj firmy nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości.

Jednoosobowa działalność gospodarcza opłaca się szczególnie tym osobom, które funkcjonują w branżach niepodlegających wysokiemu ryzyku finansowemu. Jeśli jednak chcesz prowadzić przedsiębiorstwo ze wspólnikiem bądź planujesz zaangażować się w dziedzinę obarczoną dużym prawdopodobieństwem strat finansowych, powinieneś wybrać inną formę prawną przedsiębiorstwa, spośród niżej opisanych.

Spółka cywilna

To rodzaj spółki, który wśród początkujących przedsiębiorców, cieszy się największą popularnością. Powstaje na podstawie pisemnej umowy, która zawierają miedzy sobą wspólnicy (musi być ich minimum dwóch).

Rejestruje się ją w Urzędzie Gminy lub Miasta wypełniając formularz CEIDG-1. Obowiązek wypełnienia wniosku ma każdy ze wspólników.

Kilka zasad funkcjonowania takiej spółki jest podobnych jak w firmie jednoosobowej (opodatkowanie, składki na ubezpieczenie, odpowiedzialność majątkiem). Niemniej jednak właścicieli jest kilku, wspólnicy spółki cywilnej wnoszą wkład w dowolnej postaci, decydują o działaniu firmy, wspólnie dzielą sie zyskami. To może powodować konflikty.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest chętnie wybieraną formą prowadzenia działalności. Wiąże się to z powszechnym przeświadczeniem o tym, że jej wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Warto jednak pamiętać, że to rozwiązanie ma też pewne wady, a należą do nich m.in. konieczność wizyt u notariusza, prowadzenia pełnej księgowości czy obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych. To znaczy, że spółka ma podwójnie opodatkowany zysk (na poziomie wspólników - czyli PIT i spółki- czyli CIT).

Do rejestracji spółki wymagany jest kapitał w wysokości minimum 5000 zł. Firmę reprezentuje zarząd lub pełnomocnik powołany jednomyślnie przez wspólników.

Istnieje możliwość zarejestrowania spółki z o.o. przez Internet przez stronę: https://ems.ms.gov.pl/. Należy skorzystać z zakładki „Rejestracja spółki z o.o. z wykorzystaniem wzorca umowy”. Umowa spółki brzmi standardowo i nie wymaga wizyty u notariusza. Firmy, które chciałyby w umowie spółki zawrzeć dodatkowe warunki, mogą skorzystać z usług prawnika i muszą notarialnie ją podpisać. Wtedy rejestracja odbywa sie w tradycyjny sposób kierując wniosek do Sądu Rejonowego, właściwego dla siedziby firmy.

Z racji dużego obciążenia prawnego i finansowego, ta forma działalności przeznaczona jest głównie dla dużych i średnich przedsiębiorstw.

Spółka akcyjna

Posiada osobowość prawną oraz kapitał zakładowy (nie może być mniejszy niż 100.000 zł) utworzony z wkładów akcjonariuszy, który jest ustalony w statucie i podzielony na akcje o równej wartości nominalnej. Umowa spółki akcyjnej wymaga formy aktu notarialnego. Założenie spółki może nastąpić przez samych założycieli (ewentualnie łącznie z osobami trzecimi) lub w drodze publicznej subskrypcji (ogłoszeń o zapisach na akcje), jednak proces rejestracji jest drogi, skomplikowany i czasochłonny. Spółka akcyjna jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Główne zalety to: proste gromadzenie kapitału oraz proste metody pozyskiwania kapitałów w trakcie trwania działalności poprzez emisję akcji, obligacji i innych instrumentów finansowych, jak również brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki. Natomiast duże wymagania formalne dotyczące działalności spółki i wysoka wartość kapitału zakładowego powodują, że przeznaczona jest do prowadzenia średnich i dużych przedsiębiorstw.

Spółka komandytowa

Ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Brak wymagania minimalnego kapitału zakładowego. Umowa takiej spółki musi być obligatoryjnie sporządzona w języku polskim oraz przed polskim notariuszem.
Spółka jest rejestrowana w Rejestrze Przedsiębiorców, a następnie publikowane jest ogłoszenie o jej rejestracji w dzienniku urzędowym Monitor Sądowy i Gospodarczy

Spółka jawna

Pod wieloma względami przypomina spółkę cywilną. Ona również nie posiada formy prawnej i tworzona jest, z reguły, przez niewielką liczbę wspólników, darzących się wzajemnym zaufaniem i wnoszących własny kapitał. Natomiast regulują ją przepisy Kodeksu spółek handlowych. Umowa spółki jawnej musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem jej nieważności. Następnie konieczna jest jej rejestracja w Krajowym Rejestrze Sadowym.

Wierzyciel ma prawo sięgnąć po mienie jednego ze współwłaścicieli dopiero wówczas, gdy niemożliwa będzie egzekucja z majątku spółki. To jednak nie przyczyniło się w znaczącym stopniu do zwiększenia korzyści z posiadania spółki jawnej.

Spółka partnerska

To specyficzna forma służąca wyłącznie do wykonywania wolnych zawodów. Jej współwłaściciele odpowiadają osobiście i solidarnie całym swoim majątkiem tylko za zobowiązania spółki nie związane z wykonywaniem wolnego zawodu.

Każda z tych form prawnych działalności gospodarczej ma wady i zalety. Dobrze je przeanalizuj, zanim założysz firmę. Wybierz taką, która najlepiej Ci odpowiada.

Życzymy powodzenia w biznesie!